نوشته‌ها

تکامل حرکتی کودکان

تكامل حركتي در كودكان

تكامل حركتي در كودكان

تکامل حرکتی در کودکان بسیار اهمیت دارد با ما همراه باشید تا در این بخش با این مسئله مهم بیشتر آشنا شوید .

حركات در كودكان

حركات در كودكان به دو دسته تقسيم بندي مي شود. حركات درشت و حركات ظريف.

حركات درشت به كاركرد اصلي حركتي مانند گردن گرفتن، غلت زدن، سينه خيز رفتن، نشستن، ايستادن ، راه رفتن، دويدن و … اطلاق مي گردد.

حركات ظريف مربوط به كاركرد عضلات ظريف دست و پا مانند برداشتن اشياء ، چرخاندن، پيچاندن ، كشيدن ، ترسيم خط و نوشتن مي باشد.

‎در این مقاله به علائم حرکتی کودکان پرداخته می شود ، با ما همراه باشید تا با روند رشد حركتي کودکان خود بیشتر آشنا شويد .

تکامل حرکتی کودکان

تکامل حرکتی طبیعی کودکان

‎کودکی که به تازگی متولد شده است حرکاتي دارد که عموما غیر ارادی  و رفلكسي مي باشد. اما یک سری فعالیت ها بعد از گذشت زمان باید تحت کنترل کودک و به اراده وي صورت گيرد. مثلا شيرخوار در پايان ٤ ماهگی باید توانايي کنترل گردن را داشته باشد یعنی وقتي از حالت خوابيده به حالت نشسته بلند می شود ، گردن کودک به عقب برنگردد. در ٥ماهگي بغلتد و در ٦ و ٧ ماهگي سينه خيز برود. كودك در سن ٨ ماهگی بايد بدون کمك بنشیند یا به اصطلاح خودش را بنشاند.شيرخوار طبيعي مي تواند در پایان ١٢ماهگی بایستد و در١٥ ماهگی مستقل راه برود. كودك در پایان ١٨ ماهگی به راحتی از پله ها بالامي رود و وقتی پا به 30 ماهگی گذاشت مي تواند بدون کمک کردن ، از پله ها پایین بیاید .

اين نكات مربوط به كودكاني است كه از تكامل حركتي طبيعي برخوردارند.  مشاهده هرگونه تاخير در مهارت هاي مذكور توسط والدين بايد زنگ هشدار را به صدا در آورده و در جهت كشف علت و درمان تلاش صورت گيرد.

حرکت زیاد دست و پای نوزاد

یکی از نگرانی های همیشگی والدین، حرکات زیادی است که نوزاد با دست و پای خود در می آورد. معمولا برای والدین سوال می شود که آیا این حرکات طبیعی هستند یا مشکلی است که باید درمان شود؟ حتی برخی این حرکات را نشانه هایی از بیش فعالی برای نوزاد خود، تلقی می کنند.

به طور کلی، نوزادان پیوسته در حال رشد هستند و این حرکات معمولا نشانه هایی از رشد آن ها و تمایل به مستقل حرکت کردن می باشند؛ مانند سینه خیز رفتن، راه رفتن، حرکت به صورت چهار دست و پا و … . بنابراین می توان گفت اکثر نوزادانی که حرکت زیادی با دست و پای خود اجرا می کنند، مشکل خاصی ندارند.

در رابطه با اینکه حرکات زیاد دست و پای نوزاد، آیا می تواند نشانه بیش فعالی باشد یا خیر، باید بگوییم که بیش فعالی معمولا از سنین پایین کودکی، یعنی از 3 تا 4 سالگی، آغاز می شود.

اما اگر شما، به عنوان پدر یا مادر نوزادتان، نگران سلامتی او هستید، می توانید با یک پزشک متخصص در زمینه مغز و اعصاب اطفال مشورت نمایید و برای معاینه نوزاد، نزد ایشان مراجعه کنید.

گاهی اوقات نیز ممکن است، نوزاد در خواب، دست و پای خود را تکان دهد و یا شاهد پرش دست و پای او باشید. این مورد نیز معمولا و با گذر زمان رفع می گردد اما گاهی ممکن است نشانه ای از تشنج باشد. در این صورت توصیه ما این است که در صورت تداوم این اختلا نیز حتما به یک متخصص مغز و اعصاب اطفال خوب مراجعه نمایید.

توصیه به والدین

‎گاهی تصور می شود چون یکی از والدین کودک با تاخیر راه افتاده و یا علائم حرکتی را دیر انجام داده است ، لزوما کودک نیز این مشکل را به ارث برده و نسبت به آن بی توجه می شوند ، اما ممکن است کودک مشکل دیگری برای بی حرکتی و یا دیر حرکت کردن داشته باشد و توصیه می شود اگر کودکی در هر يك از مهارت ها تاخير نشان داد حتما به متخصص مغز و اعصاب اطفال مراجعه شود و از نظر اختلالات عصبی ، استخوانی و عضلانی مورد بررسی قرار گیرد .

و در اولين فرصت توانبخشي شروع گردد. توانبخشي جسمي شامل حركات ورزشي ، ماساژ و آموزش حركات متناسب با سن كودك است. اين امر توسط كاردرمانگرهاي ماهر و در مراكز توانبخشي صورت مي گيرد. حتما بايستي روزي يك ساعت تمرين انجام شود تا به نتايج مناسب برسيم. ارزيابي دوره اي از نظر ميزان پيشرفت حركتي توسط متخصص مغز و اعصاب كودكان الزامي است.

ناهماهنگی حرکتی

‎در کودکان در سنین بالاتر ممکن است ناهماهنگی حرکتی به وجود آید. در این کودکان تاخير تکامل حرکتی مشاهده نمی شود اما در حركات آن ها ناهماهنگی وجود دارد . معمولا این کودکان از بازی های گروهی امتناع می کنند و یا  کار های ظریف را به سختی انجام می دهند مانند گرفتن مداد و بستن بند کفش و یا پرتاب کردن توپ. دراين كودكان كاردرمانگر مهارت هاي مربوط به بينايي -دست-مغز مانند ترسيم خطوط ، نقاشي، نخ كشيدن دانه ها كپي كردن تصاوير، بريدن تصاوير كاغذي و…. را تمرين مي دهد وكمك مي كند تا كودك در انجام تكاليف مدرسه و فعاليتهاي روزمره مشكل نداشته باشد.

دکتر افشار خاص متخصص مغز و اعصاب اطفال در زمینه انواع بیماری های مغز و اعصاب تخصص دارند ،شما می توانید برای مشاوره با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید :

شماره تماس : 02188665452 – 09903101440

‎نتیجه گیری

‎رشد و تكامل حرکتی کودکان بسیار پیچیده و حساس است به والدین توصیه می شود در زمینه های رشد و تكامل کودکان ، آگاهی خود را افزايش دهند و در صورت بروز علائم غير طبيعي در روند تکامل فرزندان ، سریعا به پزشك اعصاب كودكان مراجعه نمايند و با راهنمايي هاي پزشك به بهبود كودك خود كمك نمايند.

عقب-ماندگی-ذهنی

عقب ماندگی ذهنی

عقب ماندگی ذهنی

عقب ماندگی ذهنی  به طور نسبی با محدود شدن عملکرد اجتماعی  همراه می باشد  و  به معنی  نقص هوشی  در مقابل دمانس  است   . در حقیقت  با   فراهم کردن  اقدامات آموزشی و اجتماعی ، این افراد   می توانند  یک زندگی طبیعی  را  در خارج از بیمارستان  داشته باشند  مانند    انجام کار های خانه داری  ،   مدارس ویژه، صنایع دستی . عقب‌ماندگی ذهنی مشکلی است  که با  اختلال در مهارت های انطباقی  و عملکرد هوشی زیر حد طبیعی  تشخیص داده می شود  .  عقب‌ماندگی ذهنی  در  افراد زیر ۱۸ سال شروع می شود و  این افراد  می توانند به مهارتهای انطباقی بپردازند  و منظور از این مهارت ها این است   که در هر سن خاص ، انجام این مهارت ها از  آن ها انتظار می‌رود .

طبقه بندی عقب ماندگی ذهنی :

عقب ماندگی ذهنی با تجه به  میزان بهره هوشی از خفیف تا عمیق مشخص می شود  که به صورت زیر طبقه بندی شده است :

قدیمی ترین طبقه بندی از عقب ماندگی ذهنی  با  توجه به  شدت علایم مرضی  می باشد

  • کانا  با بهره هوشی ۳۰ ـــ ۰
  • کالیو  با بهره هوشی ۵۰ ـــ ۳۰
  • کودن  با بهره هوشی ۷۰ ـــ ۵۰

 

کدام دسته از عقب‌مانده‌های ذهنی  بچه‌های سالمی  می توانند به دنیا آورند ؟

عقب‌مانده‌های ذهنی متوسط   به طور معمول دارای  شکل ظاهری مشخصی هستند . همچنین بیشتر  آن ها  از بدو  تولد در  بیشتر فعالیتهای ذهنی و جسمی عقب  می باشند . از  سال   اولی  که  به مدرسه می روند  مردود می‌شوند .  بسیاری از آن ها  با کمک و با تجدید در امتحان قبول می‌شوند. اما نمی توانند  بیشتر  از دو تا چهار کلاس  درس بخوانند در این صورت  به آن ها پیشنهاد می شود  که  از ابتدا به مدرسه مخصوص بروند . همچنین   کارهای ساده را  به مدت بسیار طولانی فرا می گیرند  و تعداد بسیار کمی از آن ها  ازدواج می‌کنند، اما به  کمک خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی  نیاز دارند . این احتمال در آن ها بسیار زیاد است که فرزندان کاملا سالمی نداشته  باشند، و به این   شرط که  عقب‌ماندگی ذهنی آن ها  به دلیل وراثت نبوده باشد و  وابسته به دلایلی مانند  عفوت مغزی و یا ضربه مغزی باشد .  رشد هوشی این افراد ،  به اندازه یک کودک ۸-۷  ساله می باشد  این  نسبت به نیبت  عقب مانده‌های خفیف خیلی کم تر می باشد .

 

در کدام فاصله سنی تولد فرزندان  سبب عقب‌ماندگی ذهنی کودک می گردد ؟

در صورتی که  با فاصله کمتر از سه سال،  پس از تولد طفل ،  کودک دیگری به دنیا آید  معمولا  در سالهای اولیه عمر،  انحراف توجه از کودک به فرزند جدید و در نتیجه عدم دریافت تحریکات مناسب روانشناختی  سبب  عقب‌ماندگی ذهنی متوسط می گردد . با توجه به تحقیقات انجام گرفته شده ، فاصله‌گذاری کمتر از ۳۶ ماه  ،  احتمال  عقب‌ماندگی ذهنی در طفل  را  افزایش می دهد و لازم است که تاثیر این فاکتور  بیشتر  تحت بررسی قرار گیرد .

عقب-ماندگی-ذهنی

 

سایر عوامل موثر در عقب‌ماندگی ذهنی کودکان :

  • آنومالی‌های ایدیوپاتیک مادرزادی
  • تراتوژن‌ها
  • اختلالات پیش از تولد
  • عفونت‌های داخل رحمی
  • اختلال کارکرد جفت
  • مسایل حوالی تولد
  • نارس بودن بسیار شدید
  •  صدمات ناشی از هیپوکسی وایسکمی
  •  خونریزی‌های داخل جمجمه
  • آنومالی‌های میتوکندریال
  • اختلالات ژنی
  •  ناهنجاری‌های کروموزومی
  •  سموم
  •  سندرم‌های پلی ژنتیک فامیلیال
  • اختلالات متابولیک
  • غرق شدگی و خفگی
  • صدمات مغزی
  • عفونت‌ها
  • اختلالات متابولیک
  • سموم از جمله سرب
  •  خونریزی‌های داخل مغز
  •  سوء تغذیه
  • از هم گیسختگی خانواده

تاثیر مصرف دخانیات در عقب‌ماندگی ذهنی کودک :

استفاده از   دخانیات  مانند قلیان و سیگار  باعث ایجاد عقب‌ماندگی ذهنی در   کودک  می شود  و همچنین تحقیقات بسیاری  در این باره انجام گرفته شده است  که این تحقیقات نشان داده است که  استفاده از   دخانیات در دوران بارداری چه به صورت سیگار و چه به صورت قلیان ، تفاوت معنی‌داری در موارد این تحقیق یافت نشده است .

اثر عقب ماندگی ذهنی بر خانواده :

در صورتی که   عقب ماندگی ذهنی در نوزاد تشخیص داده شود  والدین  دیسترس می شوند. برخی از آن ها  کودک را قبول نمی کنند و در این صورت  طرد کردن  به مدت طولانی دوام ندارد به طور معمول  پس از سال اول   تشخیص گذاشته می شود .
والدین به ناچار  آرزوهای خود را  عوض  می کنند که  بعضی اوقات با افسردگی طولانی والدین و احساس گناه و شرم و خشم  همراه می باشد .
عقب ماندگی به علت عوامل محیطی ، اجتماعی و فرهنگی :

معمولا عوامل محیطی بسیاری در هوش و سازگاری تمامی کودکان از جمله عقب ماندگان ذهنی تاثیر دارد. همچنین در ایجاد عقب ماندگی ذهنی تاثیرات محدودتری مانند  ناپایداری خانواده، فقر، وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی بد و محرومیت های فرهنگی ، تغذیه، و استرس های مکرر و فوق تحمل در محیط زندگی کودک نقش دارند .
درمان عقب ماندگی ذهنی معمولا یک  فرایند چند جانبه  می باشد  . همچنین  برای درمان کودکانی که  عقب ماندگی ذهنی آن ها  به دلیل  عوامل روانی – اجتماعی می باشد می توان با ایجاد  محیطی تحریک کننده  آنها را به سطحی از بهنجاری رساند که توانایی ارائه ی پاسخ های بهنجار به محیط پیرامونشان را داشته باشند .

 

منتظر نظرات و پیشنهادات شما عزیزان هستیم