بیماری انسفالیت
عفونت های سیستم عصبی (انسفالیت)
شایع ترین عفونت های سیستم عصبی – مغز ونخاع – در کودکان انسفالیت و مننژيت است.انسفاليت به علت تورم بافت مغز و مننژيت ناشی ازتورم و التهاب در پرده های پوشاننده مغز ونخاع می باشد . هر دو بیماری خطرناک و تهدید کننده حیات هستند و لازم است بسیار زود تشخیص داده ودرمان شوند. در این مبحث راجع به علل اصلی، علائم بالینی و درمان این بیماری ها می پردازیم.
انسفالیت
طبق تحقیقات انجام شده، ویروس ها شایعترین عامل ایجاد کننده انسفالیت محسوب می شوند. اگرچه کودکان در برابر ویروس های سرخک،اوریون، سرخجه به علت دریافت واکسن ایمنی نسبی دارند اما در برابر ویروس های دیگر مانند آبله مرغان، هرپس سیپلکس، ویروس اپشتاين، آنفلوانزا، پارانفلوانزا و…ممکن است ایمن نباشند و به عوارض عصبی آن ها دچار شوند. انسفالیت می تواند پس از هر بیماری ویروسی و با تابلوی بیماری تنفسی، اسهال و استفراغ آغاز شود.
علت دیگر انسفالیت، واکنش های خود ایمنی(اتوایمون) می باشد وانسفالیت اتوایمون نامیده می شود. در این نوع بیماری ، آنتی بادی علیه گیرنده های سیستم عصبی (مانند گیرنده عصبی NMDA) تولید می شود. عامل تولید این آنتی بادی ها عوامل عفونی و گاهی تومورها هستند.
بیماری انسفالیت
افراد مستعد به بیماری انسفالیت
بیماری هایی که ایمنی کودک را کاهش می دهند (مانند سل) ویا بعضی از بیماری های انگلی (مانند توکسوپلاسما) نیز فرد را به انسفالیت مستعد مینماید.
علائم بالینی بیماری انسفالیت
معمولا علائم بالینی اختصاصی وجود ندارد اما درهر کودکی که دچار علائم زیر باشد باید به انسفالیت مشکوک شویم.
• تب
• تشنج
• کاهش سطح هوشیاری
• سفتی گردن
• برآمدگی ملاج
• بی قراری شدید
• دانه های پوستی جدید
• اختلال تکلم و بلع
• اختلال درتعادل و راه رفتن
• تهوع و استفراغ شدید
تشخیص بیماری انسفالیت
ابتدا براساس علائم بالینی ذکر شده، پزشک به بیماری انسفالیت مشکوک می شود، سوالاتی در مورد واکسن های زده شده ، بیماری تنفسی اخیر، گزش حشرات (مانند کنه)، تماس با حیوانات خانگی و مسافرت کمک می کند تا سرنخ جدید بدست آید و آزمایشات تشخیصي مناسب درخواست گردد.
روش های تشخیص بیماری انسفالیت عبارتند از:
1. تصویر برداری مغز: ام آر-آی مغز و در موارد اورژانسی سی تی اسکن مغز، ساختارمغز را نمایش می دهند.البته ام آر آی مغز تغییرات ماده خاکستری و سفید را با جزییات بیشترو ابعاد بهتری نشان می دهد.
2. آزمایش خون: برای اندازه گیری آنتی بادی ها و اطلاع از تعداد گلبول های سفید، کم خونی، افزایش عوامل التهابی(CRP,ESR) آزمایش خون ارسال می گردد.
3. نوار مغز: دربیماران مبتلا به تشنج و کاهش سطح هوشیاری نوار مغز کمک میکند تا امواج مغز غیرطبیعی شناسایی گردد و درمان مناسب صورت گیرد.
4. پونکسیون مایع نخاعی(LP) : به منظور اندازه گیری فشار مایع مغزی و نخاعی(CSF) ، بررسي مقدارپروتئین، قند، گلبول های سفید و قرمز، ويروس شناسي و آنتي باديها در آن انجام ميشود.
دکتر افشار خاص متخصص مغز و اعصاب اطفال در زمینه انواع بیماری های مغز و اعصاب اطفال تخصص دارند ،شما می توانید برای مشاوره با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید :
شماره تماس : 02188665452 – 09903101440
اقدامات درماني در بیماري انسفالیت
• قدم اول بستری فوری کودک در بیمارستان است. برای بیمار یک رگ محیطی (IV-LINE) گرفه می شود و آزمایشات ارسال می گردد.
• در صورت شک بالینی به ویروسي خاص مانند هرپس سیمپلکس باید درمان آن یعنی آسیکلوویر فورا شروع گردد.در مواردی از آنفلوانزا ممکن است اسلتامیویر تجویز شود
•سایر اقدامات مانند کنترل تب، تجویز مایعات وریدی مناسب و كافي حاوی قند و نمک ،جلوگیری از تشدید ورم مغزی ، اصلاح کم خونی، درمان تهوع، استفراغ و سردرد نیز انجام می شود.
• گاهی لازم است بیمار به علت مشکلات تنفسی انتوبه و به ونتیلاتور(دستگاه تنفس مصنوعی) وصل گردد که معمولا موقتی است.
• طول دوره درمان و مراقبتهای پزشکی بستگی به حال عمومی بیمار،شدت بیماری اولیه و عامل ایجاد کننده بیماری ازیک هفته تا 4 هفته متغیر است.
•پس از بهبود نسبی بیمار، توان بخشی تنفسی، حرکتی، بلع گفتار و… نیزصورت می گیرد.
عوارض ناشی از بیماری انسفالیت
بیشتر کودکان مبتلا به انسفالیت بدون عارضه بهبود می یابند اما در موارد اندکی، مشکلات سیستم عصبی مانند حرکات اضافی اندام ها ،اختلالات یادگیری، تفکر و تکلم روی می دهد که با توان بخشی و مراجعه به فوق تخصص مغز واعصاب به صورت منظم قابل درمان است، تا چنانچه علائم بیمار بهتر نشد و يا علامت جدیدی ظاهر گردید بررسی ودرمان انجام شود.
خلاصه
انسفالیت التهاب بافت مغزي است و یک بیماری خطرناک و تهدید کننده حیات به شمار می رود. ویروس ها عامل اصلی ایجاد این بیماری هستند.
در هر کودک با تب، تشنج واختلال سطح هوشیاری -از بیقراری شدید تا کما – باید به این بیماری مشکوک شد و به پزشک متخصص فورا مراجعه گردد.
بیمار باید فورا بستری شود و آزمایشات و تصویر برداری مغز انجام و درمان مناسب شروع گردد.
داشتن اطلاعات هر چه بیشتر درباره شایع ترین بیماری های مغز و اعصاب در اطفال در کودکان می تواند به شما کمک کند تا بتوانید قبل از بروز هر مشکل جدی آن را به موقع تشخیص داده و در پیشگیری آن بکوشید .
•••برای درمان لازم است اعضا یک تیم مجرب شامل متخصص كودكان ،فوق تخصص هاي بيماريهاي اعصاب و عفونی، آي سي يو وگروه توانبخشي همكاري نمايند.
مقالت مرتبط